صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا همون Decentralized exchange که به اختصار با نام DEX شناخته میشن انقلابی در زمینه مبادلات مالی شدن.
صرافی هایی که نسبتا جدی گرفته نمی شدند اما در سال ۲۰۲۱ با رشد چشمگیری همراه شدند. اما اینکه صرافی غیرمتمرکز DEX ها اصلا چی هستند؟ چطوری کار می کنند؟ DEX هاچه تفاوتی با CEX ها یعنی صرافی های متمرکز دارند و کلی موضوع جذاب دیگه در رابطه با صرافی های غیرمتمرکز DEX ها چیزیه که باهم بررسیش می کنیم.
صرافی متمرکز CEX چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم صرافی غیرمتمرکز رو بررسی کنیم باید بدونیم صرافی متمرکز چیه اصلا!؟
صرافی متمرکز یعنی مکانی که یک رابط سوم و یا یک شخص سومی در معاملات شما نقش داره و از از پایه با ماهیت رمزارزها که غیرمتمرکز هستند در تضاده. این شخص سوم که صرافی باشه می تونه در معاملات شما تداخل ایجاد کنه، می تونه حساب شمارو مسدود کنه، می تونه برای شما قوانین اذیت کننده بزاره و خلاصه می تونه کلی دست و پا گیر باشه.
مثال صرافی های متمرکز صرافی بایننس است و یا کوین بیس حتما براتون پیش اومده که در زمان هیجانات بالا و نوسانات شدید بخواهید در صرافی بایننس معامله فیوچرزی انجام بدید و صرافی قطع بشه و پشتیبانی نکنه و یا بدتر از اون معامله باز داشته باشید و حدضرر هم نزاشته باشید و بخواهید معامله خودتونو ببندید اما صرافی قطع میشه.
چرا جای دور میریم؟ همین مدت قبل صرافی بایننس اعلام کرد برای فعالیت در این صرافی نیاز به احراز هویت است. البته هنوز تایید کامل نشده ولی حساب تعداد زیادی از هموطنامون مسدود شده. و یا حمله و هک به صرافی های متمرکز چیزیه که اجتناب ناپذیره.
وقتی شخص سومی مثل یک صرافی متمرکز میان شما و معاملاتتون قرار داشته باشه این اتفاقات چیزیه که به عنوان ریسک معامله باید قبول کنید.
البته نکات مثبت و خوب هم وجود داره، صرافی های متمرکز سرعت معاملات بالاتری به نسبت DEX ها دارند چون از حجم معاملات بالاتری برخوردارند. رابط کاربری بهتری دارند و کار باهاشون ساده تره.
صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
در DEX ها هیچ شخص واسطی وجود نداره و هیچ مرکزیتی نیست که بخواد معاملات شمارو دستکاری کنه، قطع بشه، مسدودتون کنه و یا هک بشه، البته هک چیزیه که همیشه جامعه دیجیتال رو تهدید می کنه اما در صرافی های غیرمتمرکز که کد نویسی خوبی داشته باشند این امر ممکن نیست.
خب سوال پیش میاد نمیشه یک صرافی غیرمتمرکز باشه که یعنی هیج مرکزیتی نداشته باشه؟ پس کی معاملات رو تایید می کنه؟ کی معاملاتو ایجاد می کنه اصلا؟ اتفاق نقل و انتقال چطوری انججام میشه پس؟
سلام بدید به قرارداد هوشمند.
چیزی که در صرافی های غیرمتمرکز قدرت رو در دست داره و نمیزاه چیزی خلاف قواعد اتفاق بیفته قرارداد هوشمنده.
به طور خلاصه قراردادهای هوشمند به این شکل اند که نوشته میشن که “اگر این اتفاق افتاد این دستورات رو اجرا کن”
مغز اصلی و همه کاره صرافی های غیرمتمرکز DEX ها قرارداد هوشمنده، کدهای دستوری که نوشته میشه و هیچکس قادر به تغییر اون نیست و اعتماد به انجام رسیدن حتمی رو به همه میده. این یعنی تمرکز و چهارچوب در عین غیرمتمرکز بودن.
یک صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می کند؟
صرابی های غیرممتمرکز در بستر ارزهایی ساخته میشن که قابلیت اجرای قرارداد هوشمند را داشته باشند نظیر اتریوم که حداقل بستر ٪۷۸ قراردادهای هوشمند است.
همانطور که گفتیم مغز اصلی صرافی های غیرمتمرکز قرارداد هوشمند آن است، قراردادی که حتی سازنده اون هم قادر به تغییرش نیست و طبق کد دستوری زمانی که اون اگر اتفاق بیفته اون دستورا باید اجرا بشن.
یک تراکنش در صرافی غیرمتمرکز به این شکل عمل می کنه:
- معامله گر کیف پول خودشو به صرافی متصل می کنه.
- سفارش خرید/فروش خودتونو ثبت می کنید.
- خریدار یا فروشنده دیگری سفارش مطابق شخص اول ثبت می کند.
- دارایی های هر دو شخص وارد قرارداد هوشمند می شوند. مبادله انجام شده و مبالغ به کیف پول افراد واریز میشه.
مثال می زنیم:
من قصد دارم اندازه ۱۰ دلار CAKE بخرم، سفارش خرید خودمو رو قیمت ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنم!
فروشنده ارز CAKE هم سفارششو رو ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنه. دلار من و CAKE شخص دوم وارد قرارداد هوشمند میشه. اینجای داستان اون کد دستوری اگر که گفتیم اجرا میشه “اگر دو شخصی سفارشی در یک قیمت قراردادند…” سپس – دستور ” پول A به B و پول B به A ارسال بشه. این روش کار یک قرارداد هوشمند به زون ساده بود در اصل که اتفاقات بیشتری اون تو میفته.
ویژگی جذاب دیگه صرافی های غیرمترکز DEX چیست؟
برخی از صرافی های غیرمتمرکز یک امکان جذاب برای کاربران قرار داده!این اتفاق جذاب چیه؟ اینکه صرافی ها این امکانو میدن که کاربرا وجوه خودشونو در استخر نقدینگی قرار بدن و سود دریافت کنند به این شکل دیگه لازم نیست تا سفارشی در قیمتی ثبت شد صبر کنیم تا شخص دیگه ای اون سفارشو بزاره تا خرید و فروش صورت بگیره، صرافی به طور مستقیم از دارایی استخر استفاده می کنه و به کسی که وجوه خودشو داخل استخر استیک کرده و به صرافی کمک کرده پاداش می دهد.
آموزش ثبت نام و کار با صرافی غیرمتمرکز
خوشحال میشید اگه بگم که صرافی غیرمتمرکز هیچ نیازی به ثبت نام نداره و مثل صرافی متمرکز نیست که ازتون ایمیل بخواد رمز عبور بخواد کد 2FA بخواد و این قبیل چیزها. تنها و تنها یک کیف پول که قابلیت اتصال به صرافی های غیرمتمرکز را داشته باشه کافیه.
چه کیف پول هایی برای اتصال به صرافی های غیرمتمرکز نیاز است؟
از قبیل این کیف پول ها می تونیم به کیف پول های زیر اشاره کنیم:
- تراست والت Trust wallet
- متامسک Metmask
- بایننس چین Binance chain wallet
- مس والت Math Wallet
- توکن پوکت Token pocket
- والت کانکت Wallet Connect
- سیف پال Safepal Wallet
با کمک این کیف پول ها می تونید به صرافی های غیرمتمرکز متصل بشید. تنها کاری که لازمه انجام بدید اینکه دارایی که قصد دارید بفروشیدیش وارد کیف پولتون کنید و بعد از اتصال به صرافی اونجا خرید و فروشتونو انجام بدید.
به طور مثال در اینجا نحوه اتصال کیف پول تراست والت رو به پنکیک سواپ باهم بررسی می کنیم
بخش اول:
ابتدا وارد کیف پول تراست والت خودتون بشید و مطمئن باشید از آخرین نسخه اون دارید استفاده می کنید! یک بخش Dapps داخل منوی پایین می بینید ( این بخش برای سیستم عامل های IOS به صورت خودکار باز نیست و باید دستی باز بشه آموزشش تو ” این ” مقاله هست.) روی اون کلیک کنید و از منویی که برای شما میاد گزینه پنکیک سواپ رو انتخاب کنید، همونطور که می بینید از این طریق می تونید به صرافی های دیگه نظیر یونی سوآپ هم متصل بشید.
بخش دوم:
وقتی وارد صرافی بشید یا خود صرافی به طورر اتوماتیک ازتون درخواست می کنه به کیف پول متصل بشه یا خودتون به صورت دستی اینکارو می کنید اگر درخواست اومد که تایید کنید (نگران نباشید صرافی های غیرمتمرکز به دارایی هاتون دسترسی پیدا نمی کنند و تنها به کلید عمومیتون دسترسی پیدا می کنند که دسترسی به اون لازمه همه صرافی هاست) اگر درخواستی نداد صرافی خودتون به راحتی در بالا گوشه سمت راست بر روی گزینه Connect کلیک کنید. به همین سادگی شما در یک DEX ثبت نام کردید و آماده فعالیت هستید.
چطوری در یک صرافی غیرمتمرکز خرید و فروش کنیم؟
طریقه کار با یک صرافی غیرممرکز هم بسیار راحته و تو یک مرحله می تونید خریدتونو انجام بدید.
داستان از این قراره که بعد از اینکه وارد کیف پولتون شدید و صرافی غیرمتمرکز خودتونو انتخاب کردید وارد بخش Swap بشید. البته تو تمام صرافی ها نام این بخش swap نیست و مثلا تو صرافی پنکیک سواپ به نام Trade است.
بعد از ایکه وارد بخش Exchange شدید می تونید به راحتی خرید و فروش خودتونو انجام بدید.
- چیزیه که شما قصد دارید بفروشید ( روی BNB بزنید تا گزینه های بیشتر ببینید.
- چیزیه که شما قصد دارید بخرید. ( روی Select a currency کلیک کنید تا گزینه های بیشتری ببینید )
بعد از انتخاب ارزهاتون روی گزینه unlock wallet کلیک کنید اگر به ولتتون متصل نکردید. اگرم متصله در همون قسمت کلیک کنید تا معامله تایید بشه و خریدتون وارد کیف پولتون بشه.
به همین راحتی خریدتون از صرافی غیرمتمرکز انجام میشه و کار تمومه.
معرفی بهترین صرافی های غیرمتمرکز
در اینجا چند تا از بهترین صرافی های غیرمتمرکز رو نام می بریم.
- PancakeswapDEX
- UniswapDEX
- BalancerDEX
- 1INCHDEX
- KyberswapDEX
- SushiswapDEX
- BancorDEX
- IDEX
- BinanceDEX
این صرافی ها از بهترین صرافی های غیرمتمرکز در دنیای کریپتوکارنسی هستند.
- رابط کاربری خیلی خوبی دارند.
- روش های درآمدزایی جالبی دارند.
- امن هستند.
- حجم معاملات نسبتا خوبی دارند، نه به اندازه صرافی های متمرکز اما نسبتا خوبه.
- سرعت تراکنش های به نسبت خوبی دارند.
معرفی ارزهای دیجیتال صرافی های غیرمتمرکز
هر صرافی که ساخته میشه و روی کار میاد ارزدیجیتال مخصوص خودشم می سازه تا باهاش بتونه به جامعه خودش خدمات مختلفی بده. مثلا BNB رو ببینید در صرافی بایننس خدمات خیلی زیادی میده. در این قسمت ارزهای دیجیتال هر صرافی غیرمتمرکز را معرفی می کنیم.
| نام صرافی | حجم معاملات ۲۴ ساعته | نام ارز | رتبه کوین مارکت کپ ارز |
|---|---|---|---|
| Pancakeswap | $714,977,886 | CAKE | 32 |
| Uniswap | $694,568,644 | UNI | 11 |
| Balancer | $8,555,561 | BAL | 186 |
| 1INCH | $171,518,614 | 1INCH | 112 |
| Kyberswap | $2,118,137 | KNC | 123 |
| Sushiswap | $153,888,149 | Sushi | 70 |
| Bancor | $24,641,693 | ندارد | – |
| IDEX | $4,355.36 | IDEX | 562 |
| BinanceDEX | $5,294,045.41 | ندارد | – |
معرفی صرافی غیرمتمرکز ایرانی
صرافی های غیرمتمرکز مهم نیست متعلق به کدوم کشور هستن چون کاملا غیرمتمرکزن و سیاست های کشورها تاثیری در رفتار کاری اون ها نداره مگر اینکه خود صرافی تصمیم بگیره خدماتشو برای گروه خاصی ممنوع کنه. مثلا BinanceDEX برای کاربرای ایرانی و آمریکایی فعالیت در این صرافی رو ممنوع کرده. در نظر داشته باشید که BinanceDEX نسخه جدا از بایننسی است که ما میشناسیم بایننس دکس در سال ۲۰۱۹ رونمایی شد.
با این توضیحات می تونیم اولین و تنهاترین صرافی غیرمتمرکز ایرانی رو با نام “نیل” بهتون معرفی کنیم.
این صرافی ایرانی در بلاکچین نیل رونمایی شد و امکان انجام معاملات با ریال رو میسر می کنه تا کاربرای ایرانی بدون نگرانی از تحریم و یا مشکلات سیاسی به مبادلات ارزهای دیجیتال بپردازند.
مزایا و معایب صرافی های غیرمتمرکز
باید در نظر داشته باشید که DEX ها با وجود اینکه امکانات خوبی دارند اما معایبی هم دارند و امیدواریم به مرور زمان توسعه دهنده هاشون برطرفش کنند.
| مزایا | معایب |
|---|---|
| غیرمتمرکز | عدم امانت داری |
| بدون ترس از مسدود شدن و سیاست های خارجی | حجم معاملات کم |
| روش های درآمدزایی جذاب | کندی در تراکنش ها |
| فرآیند کاری سریعتر | عدم پشتیبانی از تمامی ارزهای دیجیتال |
یک صرافی غیرمتمرکز با وجود اینکه غیرمتمرکزه و شخص سومی در کار نیست اما ایراداتی داره مزایاشو که متوجه شدیم اما در مورد معایب.
عدم امانت داری به این معنیه که DEX ها تماما امانت داری دارایی ها را به خودتون واگذار کردن پس اگه هر کجای کار تراکنش و یا درخواست اشتباهی ثبت کنید برگشت ناپذیره چون در قراردادهوشمند ثبت شد.
حجم معاملات کم که خب مشخصه چون افراد کمی از این صرافی ها به نسبت صرافی های متمرکز استفاده می کنند حجم معاملات در این صرافی ها پایینه در این صورت ممکنه برای یک تراکنش صبر کنیم.
کندی در تراکنش ها هم به این دلیله که ساختار این صرافی ها در مبحث مقیاس پذیری ضعیفه و همین امر باعث میشه تا ساخت بلاک کند صورت بگیره.
عدم پشتیبانی از تمامی ارزهای دیجییتال مارکت کریپتوهم یکی دیگه از مشکلات بزرگ این صرافی ها می باشد و امیدواریم تمام این مشکلات به مرور زمان حل بشه چون آینده بسیار روشنی دارند و با ماهیت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال بسیار هم سو هستند.
جمع بندی و پایان
در این مقاله تلاش کردیم تا شمارو با ماهیت صرافی های غیرمتمرکز آشنا کنیم. راه برای پیشرفت صرافی های غیرمتمرکز یا همون DEX ها بسیار بازه اگر معایب خودشونو که معایب ریزی هم نیستند برطرف کنند. باید از ارزهای دیجیتال زیادی حمایت کنند تا جامعه بیشتری به صرافی های غیرمتمرکز توجه کنند و حجم معاملات صرافی ها بالا بیاد در نتیجه ان ساختار بلاکچین را قوی تر کنند. اما برای موضوع امانت داری تنها باید کاربر احتیاط کنه.
