لیکویید چیست؟ مفهوم لیکویید شدن و جلوگیری از آن

لیکویید یا لیکویید شدن در بازار ارز دیجیتال به هنگامی می‌گویند که یک تریدر یا معامله‌گر برای فعال نگه‌ داشتن پوزیشن و معامله خود سرمایه لازم را نداشته باشد. با توجه به این موضوع و عدم سرمایه لازم، معامله و پوزیشن بسته می‌شود که در اصطلاح لیکویید (Liquid) در ارز دیجیتال اتفاق خواهد افتاد. این اتفاق بسیار مهم و البته بسیار ناراحت‌کننده است. در ادامه به توضیح بیشتر در این مورد و روش‌های جلوگیری از لیکویید شدن می‌پردازیم.

مفهوم کلی لیکویید شدن

لیکویید شدن به زبان ساده یعنی فروش دارایی‌های یک تریدر در بازار فیوچرز. این فروش می‌تواند توسط خود معامله‌گر یا تریدر انجام شود و یا توسط صرافی و پلتفرم مورد استفاده، انجام شود. این دو عمل در مفهوم و ماهیت با یکدیگر متفاوت هستند. هنگامی که قیمت ارزهای دیجیتال دارای نوسان است، بعضی اوقات صرافی ارز دیجیتال مربوطه پوزیشن‌های لوریج‌دار (اهرم‌دار) تریدرها در بازار معاملات فیوچرز و یا مارجین را به‌ صورت کاملا خودکار می‌بندد که به آن لیکویید شدن حساب می‌گویند. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه و پول کافی برای پشتیبانی از معامله دارای اهرم (لوریج) وجود نداشته باشد. به عبارت ساده تر، مقدار موجودی داخل حساب تریدر آنقدر کم می‌شود که دیگر فرصتی برای افزایش سرمایه نیست و برای جبران این ضرر، راهی جز فروش و نقد کردن معامله کاربر به صورت اتوماتیک و خودکار توسط صرافی باقی نمی‌ماند.

انواع لیکویید شدن

لیکویید شدن یا Liquidation در بازار ارزهای دیجیتال به معنای فروش خودکار معاملات و پوزیشن‌های معاملاتی است که به دلیل نوسانات قیمتی یا عدم تأمین وجه مورد نیاز، به صورت خودکار توسط صرافی‌ها انجام می‌شود. این فرآیند به منظور جلوگیری از افت قیمت و از بین رفتن تمامی سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی مشتریان استفاده می‌شود.

انواع لیکویید شدن در بازار ارزهای دیجیتال عبارتند از:

لیکویید شدن پوزیشن‌های معاملاتی (Position Liquidation)

در این حالت، صرافی به صورت خودکار پوزیشن‌های معاملاتی مشتری را می‌بندد تا از سوختن و از بین رفتن سرمایه‌گذاری‌های مشتری در صورت افت قیمت جلوگیری کند.

لیکویید شدن پوزیشن‌های مارجین (Margin Liquidation)

در این حالت، صرافی به صورت خودکار پوزیشن‌های مارجین یا وام‌داده شده (اجاره‌ای) مشتری را می‌بندد تا از عدم تأمین وجه مورد نیاز برای حفظ پوزیشن معاملاتی مشتری جلوگیری کند.

لیکویید شدن تمامی پوزیشن‌ها (Full Liquidation)

در این حالت، صرافی به صورت خودکار تمامی پوزیشن‌های معاملاتی یا مارجین مشتری را می‌بندد تا از سوختن تمامی سرمایه‌گذاری‌های مشتری در صورت افت قیمت جلوگیری کند.

مهم است بدانید که این فرآیند‌ها معمولاً بر اساس قوانین و شرایط صرافی‌ها و توافقات قراردادی با مشتریان صورت می‌گیرند. همچنین، هر صرافی ممکن است قوانین و روش‌های خاص خود را برای لیکویید شدن داشته باشد.

نحوه محاسبه قیمت لیکویید شدن

قیمت لیکویید شدن در معاملات فیوچرز معمولاً بر اساس قوانین و روش‌های خاصی تعیین می‌شود که توسط هر صرافی مشخص می‌شود. در اینجا یک مثال ساده برای توضیح نحوه محاسبه قیمت لیکوئید شدن در معاملات فیوچرز آورده شده است:

فرض کنید یک صرافی قرارداد فیوچرز برای ارز دیجیتال بیتکوین (Bitcoin) دارد، که قیمت فعلی آن 50,000 دلار است و اهرم معامله هم 5 است. یعنی قرارداد فیوچرز به اندازه 5 بیتکوین است.

صرافی برای محاسبه قیمت لیکویید شدن می‌تواند از روش قیمت تساوی (Mark Price) استفاده کند. در این روش، قیمت لیکویید شدن بر اساس میانگین قیمت خرید و فروش در بازار تعیین می‌شود.

فرض کنید در بازار، قیمت خرید بیتکوین 49,500 دلار و قیمت فروش آن 50,500 دلار است. در این صورت، قیمت تساوی (Mark Price) برابر با (49,500 + 50,500) / 2 = 50,000 دلار خواهد بود.

حالا، اگر قیمت بیتکوین به مقداری برسد که صرافی تعیین کرده است، فرآیند لیکویید شدن آغاز می‌شود. برای مثال، فرض کنید صرافی تعیین کرده است که در صورتی که قیمت بیتکوین به 48,000 دلار برسد، فرآیند لیکوئید شدن اتوماتیک صورت گیرد.

بنابراین، اگر قیمت بیتکوین به 48,000 دلار برسد، صرافی قرارداد فیوچرز را به قیمت تساوی (Mark Price) 50,000 دلار فروش می‌کند، به این ترتیب مشتری خسارتی به اندازه تفاوت بین قیمت لیکویید شدن (50,000 دلار) و قیمت واقعی قرارداد (48,000 دلار) تحمل می‌کند.

مهم است بدانید که این مثال ساده است و هر صرافی ممکن است قوانین و روش‌های خاص خود را برای محاسبه قیمت لیکویید شدن در معاملات فیوچرز داشته باشد. همچنین، صرافی‌ها معمولاً اطلاعات مربوط به روش‌های محاسبه قیمت لیکوئید شدن خود را در وب‌سایت یا صفحه قوانین خود قرار می‌دهند.

چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از لیکویید شدن در معاملات فیوچرز یا بازار ارزهای دیجیتال، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک یکی از مهمترین عوامل در جلوگیری از لیکویید شدن است. این موضوع شامل استفاده از سیستم‌های مدیریت ریسک مثل تعیین حد ضرر (Stop-Loss) و تعیین حد سود (Take-Profit) است. این سطوح به شما کمک می‌کنند تا در صورتی که قیمت به سمتی حرکت کند که موجب لیکوئید شدن می‌شود، موقعیت معاملاتی خود را به صورت خودکار ببندید.

مطالعه و آموزش

مطالعه و آموزش به آشنا بودن از قوانین و روش‌های معاملاتی صرافی‌ها و بازارها کمک می‌کند. با مطالعه و آموزش درباره ریسک‌های مرتبط با معاملات فیوچرز و بازار ارزهای دیجیتال، بهتر می‌توانید راهکارهایی برای جلوگیری از لیکوئید شدن پیدا کنید.

مدیریت مالی

اهمیت مدیریت مالی در جلوگیری از لیکویید شدن بسیار بالا است. این موضوع شامل تنظیم سرمایه‌گذاری مناسب، استفاده از سودهای به دست آمده برای تقویت سرمایه و رعایت قوانین مدیریت ریسک است.

نظارت مداوم بر معاملات و بازار

نظارت مداوم بر معاملات و تغییرات بازار به شما کمک می‌کند تا به سرعت واکنش نشان دهید و در صورتی که شرایط بازار تغییر کند. با نظارت مداوم، می‌توانید به سرعت تصمیم‌های مناسب را بگیرید و در صورت لزوم، موقعیت معاملاتی خود را تغییر دهید.

تنوع سرمایه‌گذاری

تنوع سرمایه‌گذاری به معنای توزیع سرمایه بین دارایی‌های مختلف است. با تنوع سرمایه‌گذاری، خطر لیکوئید شدن برای تمام سرمایه‌گذاری‌های شما کاهش می‌یابد، زیرا در صورتی که یک دارایی به مشکل برخورد کند، سایر دارایی‌های شما می‌توانند ضرر شما را جبران کنند.

اطلاعات و تحلیل بازار

استفاده از اطلاعات و تحلیل‌های بازار به شما کمک می‌کند تا بازار را بهتر درک کنید و تصمیم‌های مناسب را بگیرید. با داشتن اطلاعات دقیق و تحلیل‌های قوی، می‌توانید از موقعیت‌های ریسکی، پیش بینی و تحلیل دقیق‌تری داشته باشید و از لیکویید شدن جلوگیری کنید.

مهمترین نکته در جلوگیری از لیکویید شدن، دانستن و قبول کردن ریسک‌های معاملاتی است. با درک و مدیریت صحیح ریسک، می‌توانید بهترین تصمیم‌ها را برای جلوگیری از لیکوئید شدن بگیرید. همچنین می‌توانید که در صورت نیاز به حرفه‌ای‌های این بازار مالی مراجعه کنید تا شما را در مدیریت ریسک و جلوگیری از لیکوئید شدن یاری دهند.

جمع بندی

لیکویید شدن در معاملات فیوچرز به معنای فروش و بسته شدن خودکار قراردادهای فیوچرز است که به دلیل نوسانات قیمتی یا عدم تأمین وجه مورد نیاز، به صورت خودکار توسط صرافی‌ها انجام می‌شود. برای جلوگیری از لیکوئید شدن، می‌توانید راهکارهایی مانند؛ استفاده از سیستم‌های مدیریت ریسک مثل حد ضرر (Stop-Loss) و حد سود (Take-Profit)، آموزش و یادگیری بیشتر، مدیریت سرمایه، تنوع در سرمایه‌گذاری و نظارت مداوم بازار استفاده کنید.

سوالات متداول