ماهیت پول باگذشت زمان تکامل‌یافته است. پس پول چیست؟ پول اولیه معمولاً پول کالا بود – شیئی ساخته‌شده از چیزی که ارزش بازار داشت، مانند سکه یا طلا. بعدها، اوراقی شامل اسکناس‌هایی بود که می‌توانست با مقدار مشخصی طلا یا نقره عوض شود.
پول فقط به این دلیل ارزش دارد که مردم توافق می‌کنند به آن ارزش دهند. حساب‌های ارزی و مالی ممکن است به‌تنهایی هیچ ارزشی نداشته باشند، اما اسکناس وقتی ارزشمند می‌شود که همه توافق کنند از آن استفاده کنند.
ازآنجا که پول بر اساس یک توافق است، ارز واقعی می‌تواند هر چیزی باشد. این می‌تواند هر نوع آیتم فیزیکی باشد، یا می‌تواند کاملاً الکترونیکی باشد. اگرچه طیف گسترده‌ای از وجوه فیزیکی پول به‌صورت اسکناس وجود دارد.
تاریخچه ی مختصر پول چیست؟
اولین ارز شناخته‌شده سکه به بین‌النهرین (حدود 3000 سال قبل از میلاد) برمی‌گردد. در آن زمان مردم از مثقال به‌عنوان وسیله مبادله استفاده می‌کردند. مثقال برنز سومری ازنظر ارزش یک ذرت گندم را نشان می‌داد.
سکه های طلا و نقره
مورخان معتقدند که لیدیان ابتدا از سکه‌های طلا و نقره به‌عنوان ارز استفاده کردند. آن‌ها می‌گویند که این سکه‌ها بیش از دو هزار سال پیش، یعنی 650-600 سال قبل از میلاد، برای اولین بار به گردش درآمدند.
اقتصادها سپس از سیستم‌های اوراق بهادار استفاده کردند. این کار با صدور رسید قابل بازخرید از سوی بانک‌ها یا بازرگانان طلا آغاز شد. آن‌ها رسیدها را برای جمع‌آوری پول کالاهایی که مردم واریز کرده بودند صادر کردند.
سرانجام، مردم پذیرش این رسیدها را به عنوان ارز قابل معامله آغاز کردند.
اسکناس
اسکناس برای اولین بار در زمان سلطنت سونگ در چین استفاده شد. در آن زمان، مردم ارز کاغذی را “jiaozi” می نامیدند.
انواع پول های رایج
در طول زمان، انواع مختلفی از ثروت از صدف های دریایی گرفته تا اسکناس و کارت های عضو شبکه شتاب وجود داشته است.
ارزهای فیات
ارزی است که ارزش آن براساس ارزش ذاتی آن نیست بلکه براساس تصمیم مهم از طرف هیئت حاکم و دولت ها است. دولت آن را به عنوان قدرت اقتصادی قانونی اعلام می کند و پس از آن باید به عنوان روش پرداخت در همه جای کشور پذیرفته شود. مانند اسکناس و سکه
پول کالا
ارزش پول کالا برخلاف ارز فیات ذاتی است. ارزش آن از کالایی است که از آن ساخته شده است. اگر پول از بین برود، جایگزین نمی شود. همچنین احتمالاً اولین شکل ثروت است. این کالاها به عنوان وسیله مبادله مورد استفاده قرار می گیرند و ارزش خود را از کمبود اقلام بدست می آورند.
استفاده از این نوع ارز مانند استفاده از سیستم مبادله ای است که کالاها و خدمات با موارد مشابه رد و بدل می شوند. برخلاف سیستم مبادله کالا، استفاده از توابع پول کالاها به عنوان یک واحد حساب که به شما امکان مقایسه ارزش کالا و خدمات را می دهد.
مثال ها: فلزات گران بها (به عنوان مثال طلا)، نمک، دانه ها، الکل
اوراق بهادار
اوراق بهادار، ارزش ذاتی برای خود ندارد اما برخلاف ارزهای فیات در ازای خدمات و معیار اقتصادی قابل ارزش هستند و در زندگی روزمره نیز قابل استفاده هستند. به عنوان مثال دفترچه بیمه که در تمامی مراکز درمانی ارزش دارد و باعث کاهش هزینه ها می شود. مانند چک و سفته
رمز ارزها
با ظهور فناوری بلاک چین، دنیای جدیدی در حوزه مالی آغاز شد. بیت کوین به عنوان اولین رمز ارز دنیای کریپتوکارنسی از سال 2009 تغییرات عظیمی در حوزه مالی به وجود آورده است.
رشد چشمگیر بیت کوین طی 10 سال نشان دهنده مقبولیت گسترده در کشورهای مختلف است. پیش بینی می شود تا سال 2050 تمامی مبادلات جهان با رمز ارزها انجام شود.
تاریخچه ارز در ایران
اسكناس، واژه‌اي كه از زبان روسي (assigunos) وام گرفته شده است، در زمان فتحعلي شاه به زبان فارسي وارد و به اسكناس تبديل شد، پيش از آن در دوره ايلخانيان در ايران انتشار يافت و منشاء پيدايش آن در واقع بحران مالي و خزانه خالي حاكم وقت ايران گيخاتوخان پنجمين ايلخان مغول بود.
آن چنان كه در تاريخ ثبت شده مشكلات مالي در اين دوره باعث شد تا حاكم وقت به دنبال تدبيري براي جمع آوري سكه‌هاي دست مردم بيفتد، از اين رو يكي از نزديكان دربار حاكم به نام عزالدين‌مظفر كه از انتشار اسكناس در چين خبر داشت،
پيشنهاد انتشار اسكناس را به گيخاتوخان داد كه مورد قبول واقع شد.گيخاتوخان (اواخر قرن سيزدهم ميلادي يا قرن هفتم هجري قمري) حكم داد تا مردم سكه‌هاي طلا و نقره خود را به حكومت تحويل دهند و به جاي آن چاوه (نوعي رسيد) تحويل بگيرند، به اين ترتيب تكه چرمي كه تصوير ارزش آن رويش حك (داغ) شده بود به جاي سكه‌هاي طلا و نقره‌اي كه مردم به چاوخانه مي‌دادند، دريافت مي‌كردند.
هرچند مردم از معاوضه طلا و نقره هايشان با تكه چرم خودداري مي‌كردند اما به هرحال اين رسيدها يا همان اسكناس‌هاي ابتدايي در مبادلات مردم به كار گرفته شد.اگرچه شكل ظاهري اين اسكناس هاي چرمي يا چاو كه از كلمه مغولي «چائو» گرفته شده بود مثل اسكناس‌هاي امروزي نبود اما اين اسكناس يك درهمي كه منقش به عبارت «لااله الاالله و محمد رسول‌الله» بود در تبريز منتشر شد و توانست براي جبران كسري بودجه دولت و با زور جاي سكه‌هاي طلا و نقره آن زمان را بگيرد
در تاريخ 693 هجري قمري به عنوان اولين مورد استفاده از اسكناس در معاملات بازار به جاي سكه در ايران ثبت شود بنابراين مي‌توان گفت كه اسكناس در ابتداي پيدايش خود رسيد پولي بود كه مردم در خزانه به امانت گذاشتند، از همين روي در سيستم بانكي نوين قرار شد تا اسكناس با پشتوانه طلا يا نقره در خزانه دولت منتشر شود و در جيب مردم قرار گيرد.
همان طور که گفته شد، هر نوع ارزی ویژگی های مختلفی دارد و شما باید شکلی از ارز را انتخاب کنید که برای شما مناسب باشد.
هنگام انتخاب بین ارزها، مواردی مانند سهولت استفاده و ثبات ارزش را در نظر بگیرید. شما نمی توانید مالیات خود را با بیت کوین پرداخت کنید، اما اگر بیشتر مکان هایی که خرید می کنید آن را بپذیرند، استفاده از آن به عنوان نوعی ارز منطقی است.
ثروت در اقتصاد مدرن
در اقتصاد مدرن، از جمله منطقه یورو، که مبتنی بر ارز فیات است. فیات به عنوان پول قانونی اعلام شده و توسط بانک مرکزی صادر می شود اما برخلاف اوراق بهادار نمی تواند به عنوان مثال یک وزن مشخص طلا تبدیل شود.
ارزش ذاتی ندارد- کاغذی که برای اسکناس استفاده می شود در اصل بی فایده است- با این وجود هنوز در ازای کالاها و خدمات پذیرفته می شود زیرا مردم به بانک مرکزی اعتماد می کنند تا ارزش ارز را با گذشت زمان ثابت نگه دارند.
اگر بانک های مرکزی در این تلاش شکست بخورند، ارزهای فیات مقبولیت عمومی خود را به عنوان وسیله مبادله و جذابیت خود را به عنوان ذخیره ارزش از دست می دهد.
واحد ارز فعلی نیز می تواند مستقل از نمایش فیزیکی وجود داشته باشد. ارز می تواند در یک حساب بانکی به صورت ورودی رایانه یا در قالب یک حساب پس انداز ذخیره شود.
ارز الکترونیکی، ارزش پولی است که برای مثال در کارت یا تلفن هوشمند پیش پرداخت ذخیره می شود. و بدهی های مستقیم، پرداخت های اینترنتی و انتقال کارت همه اشکال پرداختی است که ارز نقد را شامل نمی شود. (حتی ارزهای دیجیتالی غیرمتمرکز یا طرح های ارز مجازی مانند بیت کوین وجود دارد که بدون یک نقطه کنترل مرکزی مانند بانک مرکزی وجود دارد. این ها از نظر حقوقی به عنوان پول در نظر گرفته نمی شوند.)
با وجود افزایش سریع پرداخت های الکترونیکی، ارز نقد همچنان محبوبیت زیادی دارد. در منطقه یورو، ارز نقد برای بخش بالایی از کل پرداخت های زیر 20 یورو استفاده می شود.
ارزش ارز نقد یورو توسط بانک مرکزی اروپا و بانک های مرکزی ملی کشورهای منطقه یورو تضمین می شود، که مجموعاً سیستم یورو سیستم را تشکیل می دهند.
اهمیت مال و ثروت از دیدگاه اسلام و بزرگان
در منابع اسلامی درباره‌ی ثروت به دو دسته از روایات برخورد می‌کنیم: در دسته‌ی اول از این روایات در ظاهر از جنبه‌ی منفی به پول نگاه شده است.
رسول خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم می‌فرماید: کسی که بنده‌ی درهم و دینار باشد ملعون و از رحمت خدابه‌دور است.
حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید: من رهبر مؤمنان هستم و مال رهبر و رئیس گناهکاران است؛ یعنی مؤمنان از من پیروی می‌کنند؛ ولی گناهکاران مطیع پول و ثروت هستند.
در مقابل در بعضی دیگر از متون اسلامی پول، ثروت و دنیا مدح شده است؛ در قرآن می‌خوانیم: مال و فرزندان زینت زندگانی دنیوی هستند؛ همچنین ثروت در چند جای قرآن کریم «خیر» نامیده شده است؛ مانند آیه‌ی زیر: کتب علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیرا.
با دقت در این دودسته از آیات و روایات روشن می‌شود که اصل ثروت در اسلام مذموم نیست؛ بلکه ازآن جهت که وسیله و ابزاری است برای رسیدن به آخرت ممدوح و پسندیده است؛ از این رو است که هنگامی‌که حضرت علی علیه‌السلام مردی را مشاهده کرد که دنیا را بی ارزش می خواند فرمود: آیا دنیا به تو بدی کرده است یا تو به دنیا؟
پول پرستی
در اسلام پول و کسب ثروت، پسندیده و در مواردی واجب است؛ ولی پول پرستی در برابر خداپرستی منع شده است. در دین اسلام پول وسیله ای برای رسیدن به سعادت اخروی و تقرب به خدا است نه هدف؛ پس احادیثی که در منع ثروت آفرینی هستند در منع ثروت نامشروع هستند.
شهید مطهری (ره) می‌فرماید: در اسلام پول و ثروت هیچ‌وقت تحقیر نشده است، نه تولیدش نه مبادله اش، نه مصرف کردنش؛ بلکه همه‌ی این ها تأکید و توصیه‌شده است و برای آن‌ها شرایط و موازین مقررشده است و هرگز ثروت ازنظر اسلام چیز نیست، بلکه اسراف، تبذیر تضییع پول مردم، حرام قطعی است.
اهمیت پول در کسب و کار
چند بار شنیده اید که کسی بگوید: “اوه، من کارم را دوست دارم، به این دلیل که پول زیادی کسب می کنم”؟ البته حقوق و دستمزد معمولاً اولین چیزی نیست که وقتی کارمندان متعهد در مورد شغل خود صحبت می کنند،
مطمئناً حقوق خوب اساس هر کارمند متعهد و رضایت شغلی آنهاست، اما برای نگه داشتن آن ها در تجارت شما در طولانی مدت کافی نخواهد بود. این فرضیه که حقوق بالا مساوی است با تلاش بیشتر فرضیه ای غلط ارزیابی می شود. اگرچه می تواند اولین دلیل برای انتخاب یک شغل مقدار حقوق و پولی است که دریافت می کند.
قطعا، اما این فرد در فرد متفاوت است. پول در حقیقت یک ارزش است شما واقعاً نمی توانید آن را دست کم بگیرید. این چیزی است که مردم باید آن را درک کنند.
به طور کلی، مردم فکر می کنند اهمیت دادن به پول نشانه طمع و حریص بودن است. ما مردم را با توجه به نحوه رفتار آن ها برای پول قضاوت می کنیم. همه ما مشتاق چیزهایی هستیم. همه ما خواسته های اساسی خود را با استفاده از پول نقد پر می کنیم. بنابراین نمی توانیم واقعاً افراد را از هم تفکیک کنیم یا آن ها را طبقه بندی کنیم.
از دید صاحب تجارت پول اولین پارامتر شروع یک تجارت است و بدون سرمایه عملا کسب و کاری قابل شروع کردن نیست. تجارت خواه نا خواه با پول و سرمایه پیشرفت می کند و اگر حسابداری و بیزنس پلن درستی وجود نداشته باشد آن کسب و کار با شکست مواجه می شود.
آیا پول همه چیز است؟
با این حال، وقتی مردم بیش از حد با کارهایی که می توانند با پول انجام دهند، از حد خارج می شوند. می تواند به افراد آسیب بزند. پول می تواند انسان را از طمع پر کند و همه خطاهای افراد را بپوشاند. این وضعیت همان جایی است که بشریت را درگیر دوگانگی کرده است که افراد پولدار بدون عیب و خطا هستند. ما باید با حقیقت روبرو شویم و آن را بپذیریم: پول برای زنده ماندن ضروری است. با این حال، نباید ما را کنترل کند.
بهترین شکل پول چیست؟
در واقع، بهترین روش این است که به مردم (بازار آزاد) اجازه دهید تصمیم بگیرند که از چه چیزی به عنوان پول استفاده کنند. نیازی به بانک مرکزی، کنترل دولت یا قوانین کاملی نیست. تاریخ نشان داده است که به دلایل زیر، به مردم سپرده می شود:
کمبود
اولین دلیل برای ارزش یک پول و اقتصادی بودن آن کمیاب بودن آن است. کمیابی باعث پیدا کردن ارزش در هر چیزی می شود. مانند طلا و بیت کوین.
ماندگاری
دومین دلیل ماندگاری پول است که به عنوان مثال طلا و نقره پوسیده نمی شوند و این باعث می شود که آن ها یک ذخیره عالی باشند.
قابل تقسیم
آن ها را بتوان به مقادیر کم و قابل تعویض تقسیم کرد که آن ها را برای تجارت های کلان و خرد استفاده شوند
قابل حمل
در دسترس بودن هر نوع پولی برای استفاده و تبادل با سایر کالا جز ضروری ساختار یک پول است.
ارزش استفاده
ارزش تولیدی هر پولی مهمترین ویژگی آن پول است. به عنوان مثال هر دو طلا و نقره ارزش استفاده فوق العاده ای در صنعت دارند. بیشترین ارزش استفاده در نقش آن ها به عنوان پول است.
آیا ارزهای رمزنگاری شده پول هستند؟
در ابتدایی ترین تعریف آن، هر زمان که مردم توافق کنند با چیزی به عنوان وسیله ای برای ارزش رفتار کنند، پول وجود دارد. بنابراین، لزوماً مهم نیست که یک مرجع (مانند یک نهاد دولتی) چیزی را به عنوان “ارز” تعریف می کند یا نه.
ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین به راحتی می توانند ارز تلقی شوند، به شرطی که مردم در ازای دریافت کالاها و خدمات، پرداخت های بیت کوین را بپذیرند.
